Podczas bitwy pod Grunwaldem wróżbici przewidzieli upalny dzień, pozwoliło to wojskom polskim schronić się w chłodnym lesie i ostatecznie wygrać starcie z zakonem krzyżackim. Co jednak stało za ich proroctwem? Najprawdopodobniej była to umiejętność obserwacji i interpretacji zjawisk przyrodniczych. Parapsychologiczny kontakt ze światem nadprzyrodzonym w tym konkretnym przypadku swobodnie można włożyć między bajki. Niemniej jednak zdolność przewidywania przyszłości, nawet w formie najbliższej zmiany pogody, jest imponująca...

W każdej porze dnia mamy szansę znaleźć wskazówki odnośnie najbliższego stanu atmosfery. Poranna tęcza na zachodzie zapowiada kontynuację opadów. Wschód słońca zza czystego widnokręgu lub poniżej ławicy chmur to zwiastun słonecznej pogody. Im barwy nieba przy wschodzie i zachodzie są bledsze i delikatniejsze, tym pogoda powinna być ładniejsza. Kolory te wskazują na brak wilgoci w atmosferze. Pospolite wróble głośno świergocące wczesną porą na drzewach oraz kawki i wrony latające gromadnie mają być pewną oznaką nadchodzącej słoty.

Gwałtowna zmiana kierunku wiatru, który wiał kilka dni niezmiennie, zapowiada pogorszenie się pogody. Silny wiatr w czasie opadu jest zapowiedzią jego końca, natomiast zanik wiatru wieczorem i budzenie się go po wschodzie, są znamionami dobrej aury. Słaba słyszalność dźwięku to znak nadejścia pięknej pogody, analogicznie - dobra nośność dźwięku wróży jej załamanie.

Również nasze domowe pupile mogą zostać potraktowane jak wyrocznie. Przed okresem niepogody psy jedzą trawę, są ociężałe i chętnie przebywają w pobliżu źródeł ciepła. Natomiast koty przed deszczem z upodobaniem myją się i wylizują sierść. Deszcze lub burze nieomylnie prognozują aktywniejsze i uciążliwsze pchły w ich sierści. To samo zwiastują wyjątkowo męczące muchy, bąki, komary. Ich naturalny wróg - pająk robi rozległą sieć wyczuwając, że będzie pogodnie. Jeśli naprawia starą, będą deszcze. Ryby, które pływają tuż pod powierzchnią wody, przepowiadają piękną pogodę. Natomiast, gdy pływają przy samym dnie, należy spodziewać się burzy.

Spotykane na balkonach i w przydomowych ogródkach nagietki mogą służyć niczym barometr - jeśli rano przed godziną 9.00 płatki są rozchylone i ułożone równolegle do ziemi, oznacza to, że w tym dniu nie będzie deszczu. Dżdżownice wychodzące licznie na powierzchnię ziemi są znakiem nadchodzącego deszczu.

Napotkana w lesie paproć orlica pospolita może przepowiadać zmiany pogody nawet z dwudniowym wyprzedzeniem. Przed deszczem jej liście skręcają się ku górze, a gdy ma być słonecznie - ku dołowi. Przed deszczem liście składają też koniczyna łąkowa i szczawik zajęczy. Warto również spojrzeć w górę - na drzewa. Gałęzie jodeł, modrzewi i świerków w czasie upałów są uniesione ku górze, a przed deszczem, opadają ku dołowi. Zapowiadając deszcz, rośliny też często wydzielają krople wody. Nawet na dwa dni przed opadami wilgotnieją liście klonu i wierzby. Na kilka godzin przed deszczem "płaczą" czarne topole, kasztanowce i czeremchy. Kwiaty akacji przed ulewą otwierają się i intensywnie wydzielają nektar o silnym zapachu, przyciągającym pszczoły i inne owady. Zapowiedzią trwałej pogody słonecznej są zaś wróble zbierające się gromadnie na drzewach. Opady zapowiadają też gromadzące się i wrzeszczące sójki i wrony, jaskółki latające nisko nad ziemią.

Pospolite w parkach miejskich brzozy i olchy dają natomiast niezawodne, długoterminowe prognozy. Jeżeli wiosną brzoza wypuści liście wcześniej niż olcha, to lato będzie ciepłe i pogodne. Liście brzozy żółknące jesienią od wierzchołka zwiastują wczesne nadejście wiosny, a jeśli liście zaczynają żółknąć od dołu - zima się przeciągnie i na wiosnę przyjdzie nam długo czekać.

Wieczorne spacery same w sobie są pełne uroku, a obserwacja zachodu słońca może okazać się przydatna. Zachód wysoki tj. słońce chowające się za ławicę chmur (nie za pojedynczą chmurę), wróży deszcz. Purpurowo-czerwone zachody świadczą o dużej wilgotności powietrza i zwiastują zwiększenie zachmurzenia, opady oraz wiatry. Nadejście pogody słonecznej mają sygnalizować liczne wieczorne loty tzw. robaczków świętojańskich oraz odlatujące daleko od pasieki pszczoły, a także gromadne loty chrabąszczy wokół drzew. Podobno przed deszczem krety zatykają otwory do nor, a nietoperze pozostają wieczorem w ukryciu. Te same nietoperze pojawiające się licznie zaraz po zachodzie słońca zapowiadają zaś pogodę słoneczną.

Wielbiciele astronomii nie zawsze wiedzą co poza gwiazdozbiorami można wywnioskować z nocnego nieba. Czerwona tarcza Księżyca przepowiada wiatr, a bladożółty wschód Księżyca oznacza nadchodzący deszcz. Tego samego zwiastunem są gwiazdy migocące na bezchmurnym niebie bardziej niż zwykle. Jeżeli małe gwiazdki nie są dobrze widoczne, na pewno zerwie się wiatr. Kiedy w letnią noc zobaczymy dużo spadających gwiazd, możemy spodziewać się deszczowego roku.

Warto więc uważnie przyglądać się otaczającej nas przyrodzie i czerpać z niej informacje. Jest to hołd ku przodkom i uczczenie pamięci wytrwałych obserwatorów, którzy nauczyli się ją interpretować.

Bibliografia:
www.ekologia.pl
meteorologiaonline.republika.pl
poradnikogrodniczy.pl
"Encyklopedia ZIOŁA" wyd. Expert
"Geografia cz. 2" wyd. Operon

Dagmara Albiniak, kl. 2A

Źródło zdjęć:

http://zamoimidrzwiami.blogspot.com/2012/07/krowy-i-szpaki.html
http://scienceblogs.com/startswithabang/2013/07/06/weekend-diversion-spider-webs-on-drugs/